ZZP medewerkers in uw organisatie, vraagstukken en discussie
De ZZP discussie in de culturele sector kent twee aspecten. De eerste is dat in mei 2016 de wet- en regelgeving voor de VAR is veranderd. De VAR staat voor Verklaring Arbeids Relatie en was bedoeld voor opdrachtgevers die werken met freelancers of zelfstandigen zonder personeel om duidelijkheid te geven of de verantwoordelijkheid van het betalen van loonheffing bij de opdrachtgever of de opdrachtnemer lag.
Het tweede aspect van de discussie is het vraagstuk omtrent de arbeidsmarktsituatie. De Sociaal Economische raad (SER) en de Raad voor Cultuur (RvC) hebben met ondersteuning van het ministerie van OCW hier in januari 2016 een verkenning over uitgebracht.
- Wet en regelgeving, van VAR verklaring naar modelovereenkomsten
De VAR verklaring werd met de Wet Deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) met ingang van 1 mei 2016 vervangen door modelovereenkomsten. Deze overeenkomsten moeten ZZP'ers, freelancers en culturele organisaties meer duidelijkheid en zekerheid geven ten aanzien van de arbeidsrelatie.
Deze wet en regelgeving is vooral bedoeld om schijnconstructies met betrekking tot de arbeidsrelaties tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers te voorkomen en de rechten van beiden te beschermen. Met de VAR verklaring konden ZZP’ers, freelancers en opdrachtgevers aantonen dat er sprake was van zelfstandig ondernemerschap, waardoor de culturele instelling niet verantwoordelijk was voor loonheffing en premies.
De koepelorganisaties in de culturele sector hebben modelovereenkomsten ter beoordeling voorgelegd aan de belastingdienst. Wordt er gewerkt volgens een van deze overeenkomsten, dan heeft de opdrachtgever vooraf zekerheid dat hij geen loonheffingen hoeft in te houden en te betalen. De opdrachtnemer is dan niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen en krijgt dus geen uitkering bij werkloosheid, ziekte of arbeidsongeschiktheid. De ZZP-er zal zelf voorzieningen moeten treffen. Meer informatie is te vinden op de website van de Belastingdienst en bij uw eigen koepelorganisatie.
Handige links:
Webinar van de Belastingdienst voor ZZP-ers
Webinar van de Belastingdienst voor opdrachtgevers
Modelovereenkomsten website Belastingdienst
- ZZP’ers en arbeidsmarktsituatie in de culturele sector
De Raad voor Cultuur (RvC) en de Sociaal Economische Raad (SER) concluderen in een gezamenlijk rapport Verkenning Arbeidsmarkt Cultuursector dat de arbeidsmarktsituatie in de cultuursector zorgwekkend is. De combinatie van dalende werkgelegenheid, een relatief hoge kans op werkloosheid, lage en dalende inkomens, een slechte onderhandelingspositie voor werknemers en ZZP’ers, het vaak niet verzekerd zijn voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid en een geringe pensioenopbouw, maakt de positie van werkenden kwetsbaar. Voor de gesubsidieerde instellingen vormen de afgenomen overheidsbestedingen een belangrijke ontwikkeling.
In toenemende mate wordt er gewerkt met tijdelijke contracten en zijn fulltime banen omgezet naar parttime banen, waarbij de omvang van de werkzaamheden vaak gehandhaafd wordt.
In het onderzoek komt onder meer naar voren dat culturele instellingen terughoudend zijn om mensen in vaste dienst te nemen. Dit heeft te maken met het feit dat vaak sprake is van projectgebonden en/of project specialistische werkzaamheden en/of met de (gepercipieerde) kosten die zijn verbonden aan de arbeidsovereenkomst.
Veelal zijn personeelskosten voor een culturele organisatie een grote post op de begroting. Het ligt voor de hand om het beschikbare budget als uitgangspunt te nemen. Maar wat betekent dat dan voor kwaliteit van de dienstverlening op korte en lange termijn? En hoe kan een culturele organisatie haar continuïteit bewaken en de kennis en ervaring op een goede manier borgen?
Het succes van organisaties valt of staat met de bekwaamheid, inbreng, ervaring, kennis en loyaliteit van medewerkers.
En welke capaciteit heeft u nodig voor het opzetten en uitvoeren van fondsenwerving en relatiebeheer met klanten en financiers? Het werken aan een verbreding van de financieringsmix komt snel op spanning te staan vanwege een hoge werkdruk met een te kleine bezetting.
Culture organisaties doen er goed aan om deze vragen tegen het licht te houden in een breed perspectief en na te denken over het eigen businessmodel met de daarbij behorende verdienmodellen en organisatie inrichting. Welke strategische keuzes kunt u maken in uw organisatie? Valt er iets te kiezen en wat moeten we dan doen om dat financieel mogelijk te maken. Er zijn tal van modellen die kunnen helpen bij het verkrijgen van inzicht op deze vragen. Een van deze modellen is Business Model Canvas van Alex Osterwalder, beschreven in het boek Businessmodel Generatie (ISBN 9013074081)